BBC Ekibi Süveyda’daki Son Durumu İnceledi
BBC ekibi, Suriye’de Dürzi savaşçılar ile Bedevi milisler arasındaki çatışmalarda yüzlerce kişinin öldüğü Süveyda’ya girmeden önceki son kontrol noktasında bölgenin nabzını tuttu. Süveyda’da ateşkes sürüyor, ancak bölge halen son derece gergin.
21 Temmuz Pazartesi günü, Süveyda’ya 10 km. kadar yaklaştık; bu, gidilmesi güvenli görülen en yakın mesafeydi.
Bölgeye doğru ilerlerken, Suriye ordusundan bir komutan, “İlerideki yolda Dürzi keskin nişancılar var. En büyük tehlike bu” diye uyardı.
Yol alırken, artık tamamen Suriye hükümetinin kontrolü altında olan, terk edilmiş Dürzi köylerinden geçtik.
Geçtiğimiz hafta boyunca bu otoyol bir savaş alanıydı. Dükkânlar ve işyerleri yakılıp yıkılmış. Kaldırımlar mermi kovanlarıyla dolu.
Her 800 metrede bir, dinlenmekte olan Suriye ordusu askerlerinden oluşan küçük gruplara rastladık. Siyah giymiş bu genç adamlar, silahları yanlarında, sıcak çaylarını yudumluyorlardı.
Suriye hükümetinin ateşkesi uygulamak üzere birliklerini konuşlandırmasının üzerinden dört gün geçti.
Azınlıktaki Dürzi dini topluluğu ile Bedevi aşiret mensupları arasında bir haftadır devam eden ve 1000’den fazla kişinin ölümüne yol açan mezhep çatışmalarına bir son verilmesi amaçlanıyordu.
Şimdilik ateşkes devam ediyor gibi görünse de kırılgan bir süreç sözkonusu.
Güneye doğru ilerlerken yol kenarında duran yüzlerce silahlı Bedevi ile karşılaştık.
Başlarına sardıkları kırmızı ve beyaz kefiyeleriyle, Suriye hükümetine bağlı askerlerin endişeli bakışları altında, meydan okuyan bir ruh hali içinde havaya çılgınca ateş açıyorlardı.
Hepsi de ateşkesin bozulması halinde yeniden silaha sarılmaya hazır olduklarını söyledi.
Bedevi savaşçılar, şehirde rehine olarak tutulduklarını söyledikleri yaralı Bedevilerin serbest bırakılmasını istiyor.
Bir Bedevi lider bu hafta başında “Dürziler anlaşmaya uymazsa Süveyda’ya yeniden gireriz” dedi. “Mezarımız olsa bile.”
Ve geçtiğimiz hafta içinde yüzlerce kişi öldürüldü. Dürzi gruplar Suriye hükümet güçlerinin Bedevilerin yanında yer aldığını ve yargısız infaz ve diğer ihlallerde bulunduklarını iddia ediyor.
Bu arada Suriye Kızılayı, yaralıların bir kısmını Süveyda’dan çıkarmayı başardı.
Bazılarının, Suriye’nin güneyindeki Dera kentinin en büyük hastanesine getirildiklerini gördük.
27 yaşındaki Ahmed koltuk değneklerine dayanarak yürüyordu, üzerinde hâlâ Suriye ordusu üniforması vardı ama sol ayağı sargılıydı.
“Roket güdümlü bir el bombası patladı ve bana şarapnel isabet etti” dedi yüzünü buruşturarak.
Genç asker, “Bir şeyi açıklığa kavuşturmak istiyorum, Süveyda’ya girdiğimizde, önümüzde evler yakılmıştı, çocukların cesetleri yakılmıştı, kafaları kesilmiş çocuklar vardı” dedi. “Hayal bile edemezsiniz.”
BBC bu iddiaları bağımsız olarak doğrulayamadı.
Hastanenin dışında, Suriye Kızılayı koordinatörü Riham Bermawi ile konuştum.
Durumu “felaket” olarak nitelendiren Riham Bermawi, ilaç ve ilk yardım malzemesi sıkıntısı yaşandığını söyledi.
“Çok sayıda ameliyatın yapılması gerek” diye ekledi.
Yaralıların bir kısmını Süveyda vilayetinden çıkarmayı başarmıştı, ancak keskin nişancılar ambulanslara ateş ettiği için o gün başka bir tahliye denemesine girişmenin çok tehlikeli olabileceğini söyledi.
Peki, Suriye’yi nasıl bir gelecek bekliyor?
Geçtiğimiz hafta Suriye, geçen yılın sonlarında Esad rejimine son veren ve yönetimi alan İslamcı isyancı lider Ahmed Şara’nın iktidara gelmesinden bu yana en ciddi mezhepsel şiddet olaylarına sahne oldu.
Afet Yönetimi ve Acil Müdahale Bakanı Raed el Salih, Süveyda vilayetinde yerinden edilmiş insanların kaldığı bir barınakta konuşurken, “Hepimizin Suriye için daha fazla çalışması ve birlik olması gerekiyor” dedi.
“Çok fazla zorlukla karşı karşıyayız ama aynı zamanda umudumuz da büyük.”
“Topluluklarımızda akil adamlar var, bu nedenle bu zor aşamanın üstesinden gelebileceğimize, barış ve adalete ulaşabileceğimize inanıyorum.”
Ancak Süveyda şehrine giden yolda buna pek şahit olamadık.
