1982’de yok edildiği sanılıyordu: ‘Filistin’in Feryadı’ yeniden yayınlandı
Sanatçı ve küratör Rona Sela, İsrail ordusunun arşivlerinde arama yaparken 1972 yılında çekilen ve yok edildiği sanılan “The Urgent Call of Palestine / Filistin’in Feryadı” şarkısının videoklibini buldu. Filistin’in Joan Bayez’i olarak bilinen Zeinab Shaath’ın 18 yaşındayken söylediği şarkıya siyah beyaz bir klip çekilmişti.
BirGün yazarı Kıvanç Eliaçık “İsrail ordusunun susturamadığı şarkı” başlıklı yazısında klibin öyküsünü şöyle aktardı:
“İsrail ordusu tarafından yok edildiği sanılan The Urgent Call of Palestine albümü tekrar yayımlandı.
İsrail, 1982’de Lübnan’a saldırdığında Beyrut’ta bulunan Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) merkezini de yıktı. Binayı bombalamadan önce içinde film, kitap ve el yazmalarının bulunduğu çok sayıda arşiv belgesini tahliye etti. Çalınanlar arasında ‘The Urgent Call of Palestine’ (Filistin’in Acil Çağrısı/Filistin’in Feryadı) isimli şarkı için çekilmiş bir videoklip de vardı. 1972’de çekilen siyah beyaz filmde şarkıyı 18 yaşındaki Zeinab Shaath söylüyordu:
‘Filistin’in feryadını duymuyor musunuz? / Filistin, eziyet çekmiş, işkence görmüş, yaralanmış ve hırpalanmış / Ve tüm oğulları ve kızları dağılmış.’
‘Can’t you hear the urgent call of Palestine? / Palestine, tormented, tortured, bruised and battered, and all her sons and daughters scattered.’
Zeynep, boynunda kefiyesi ve gitarıyla, zeytin ağaçları arasında Filistin Feryadı’nı İngilizce söylüyordu.
Yayınladığı dönemde radyolarda istek rekorları kıran ve Filistin davasını Batı ülkelerine anlatan şarkının İsrail tarafından yok edildiği düşünülüyordu – ta ki İsrail ordusunun arşivlerinde araştırma yapan sanatçı-küratör Rona Sela tarafından bulunup ABD’de yayınlanana kadar.
(…)
Zeynep Shaath, babasının çalışmak için göç ettiği Mısır’da 1954 yılında doğmuştu ve ailenin Filistin dışında doğan tek ve en küçük çocuğuydu. Filistin’deki evlerinin anahtarı gurbetteki evlerinin kapısının yanında asılıydı. Shaath ailesi taşındıktan hemen sonra Nakba başladı. 750 bin Filistinli göçe zorlandı.
Zeynep’in babası Filistin’den gelen mültecilere yardım kampanyalarında çalıştı. Evde sürekli Filistin hakkında konuşuldu. Zeynep ulusal kurtuluş mücadelesine katılma hayaliyle büyüdü.
(…)
KURTULUŞA KADAR
FKÖ’nün desteğiyle 4 şarkılık bir albüm kaydettiler. Albümde Mahmud Derviş’in Kimlik Kartı şiirinden bestelenen I am an Arab (Ben Bir Arabım), Resist (Diren) Take Me Back to Palestine (Beni Filistin’e Geri Götür) şarkıları da yer alıyordu.
Zeynep kısa süre içinde kendisini turnede buldu. Artık Yasser Arafat, Angela Davis gibi isimlerin yanında şarkı söylüyordu. Ortadoğu şehirlerinin yanı sıra Berlin, Moskova ve Tiflis’e gitti. 1973’te Berlin’de 10. Dünya Gençlik ve Öğrenci Festivali’nde sahne aldı.
Zeynep Shaath sonraki yıllarda ABD’ye taşındı. Eczacılık okudu, evlendi. Albüm kayıtlarının baskında yok olduğunu düşünüyordu. Ama 2017’de sanatçı-küratör Rona Sela hem albümü buldu hem de üzerindeki gizlilik kararını kaldırttı. Albüm Majazz Project tarafından tekrar yayınlandı.”
(KÜLTÜR SANAT SERVİSİ)
